Weihnachtsoratorium in de Oude Kerk te Ede
Op de dag voordat er weer een nieuwe lockdown werd afgekondigd, naar later bleek, trad de Christelijke Oratoriumvereniging Excelsior in de middag aan in de Oude Kerk te Ede, om het Weihnachtsoratorium van Bach tot klinken te brengen voor een door corona beperkt publiek. Door de coronamaatregelen stond het koor verspreid opgesteld: de sopranen en alten in het koor van de kerk, de bassen en tenoren in de transepten, en het barokorkest Cappella Maria Barbara centraal. Sommige leden van het koor vonden het te riskant om te zingen; hun aanwezigheid werd goedgemaakt door een aantal gastleden.
Het bekende ‘Jauchzet, frohlocket!’ werd door dirigent Gerben Budding in een pittig tempo ingezet; direct aanleiding om op het puntje van je stoel of kerkbank te gaan zitten. Het orkest kwam hier prachtig uit de verf; de instrumenten, gebouwd op barokleest, klonken fantastisch samen, de ventielloze trompetten vielen op door hun heldere klank, de traverso’s mengden geweldig met de houten hobo’s (oboi d’amore) en strijkinstrumenten met darmsnaren, en de pauken eisten hier een belangrijke rol op. Jammer, dat een aantal bijzondere instrumenten voor het publiek wat weggestopt zaten achter andere musici, maar gelukkig ging er hier en daar iemand staan bij een solopartij.
In de aria ‘Frohe Hirten’ klonk de flauto traverso bewonderenswaardig licht door de snelle guirlandes van dichte ritmes; een delicaat stuk, ook omdat een lange adem hier nodig is. In dezelfde aria blonk ook tenor Jan van Elsacker uit. Hij bleek een zanger van groot kaliber: hij zong veelal uit het hoofd, was daardoor in de gelegenheid om het publiek aan te kijken en vertelde op deze wijze zijn muzikale verhaal zeer communicatief en aanstekelijk. Bas Michiel Meijer zong eveneens met zichtbaar en hoorbaar plezier. De aria ‘Grosser Herr’ klonk zeer enthousiast, maar je kunt je afvragen of het tempo hier niet een tikje te hoog lag. De nog jonge sopraan Nannette Mans klonk loepzuiver, met een krachtige maar toch ook beweeglijke stem, Anne-Marieke Evers nam de altpartij voor haar rekening. Bijna steeds tot grote voldoening, alleen in de lage regionen had haar stem niet genoeg ‘body’. De aria ‘Schlafe, mein Liebster’ was ondanks de lengte geen moment saai.
Het koor had veel hooi op de vork genomen met dit werk van Bach. Factoren die niet mee zaten: de verspreide opstelling, het gemis van een aantal leden, en de akoestische omstandigheden die men niet gewend is. Deze zaken kwamen tot uiting in een hier en daar iets te trage toonaanzet, en te wollige klank, en een voor het koor te hoog tempo bij ‘Ehre sei Gott’ waar de stemmen een beetje over het ritme heen gleden. Aan de accurate, voorkomende en duidelijke dirigeerstijl van Budding heeft dit niet gelegen, er werd goed opgelet door iedereen. Het koor kwam veel beter uit de verf bij het begin van de derde cantate: ‘Herrscher des Himmels’, maar ook in bijvoorbeeld het begin van de vierde cantate: ‘Fallt mit Danken’. Ook bij het koraal ‘Ich will dich mit Fleiss bewahren’ was het een plezier om naar het koor te luisteren, want dit werd heel muzikaal uitgevoerd.
Het Weihnachtsoratorium bestaat uit zes cantates, waarvan er vier tot klinken kwamen. Tussen de tweede en derde cantate was er een pauze, waarin de kerk geventileerd werd. Bij het slotakkoord was het bijna vijf uur, het moment waarna er in deze tijd van corona geen openbare activiteiten mochten plaatsvinden. De muziek hield op, maar klonk in gedachten nog lang na. COV Excelsior mag tevreden, ja trots zijn dat dit concert tot stand kon komen en op een niveau werd gebracht dat het Edese publiek niet echt gewend is! Conclusie: wie er niet bij was heeft wat gemist. Dirigent Budding weet het zangpeil vast te houden en verder te brengen, we zien uit naar een volgend optreden!
Albert Brink